ما در این مقاله سعی داریم شما را با تفاوت سی تی آنژیو و آنژیوپلاستی آشنا کنیم. برای افرادی که به بیماری شریان کرونری مبتلا هستند آزمایشات تصویربرداری اهمیت زیادی دارد. متخصص قلب برای تشخیص بهتر میزان بیماری و درمان مناسب از روش هایی مثل سی تی آنژیو و یا آنژیوگرافی استفاده می کند. در ادامه برای آشنا شدن با تفاوت سی تی آنژیو و آنژیوپلاستی با ما همراه باشید.
آنژیوپلاستی چیست ؟
پزشک بعد از آنژیوگرافی به شدت هر انسداد امکان دارد تصمیم بگیرد که برای جلوگیری از انجام یک جراحی بزرگ آنژیوپلاستی انجام دهد. متخصص قلب در هنگام روش آنژیوپلاستی مثل آنژیوگرافی یک کاتتر را وارد انسداد شریانی می کند و آن را با استفاده از اشعه ایکس هدایت می کند و یک بالون قابل باد شدن را در ناحیه مسدود شده قرار می دهد. بالون حاوی آبی است که فشار آن از سطح فشار خون بالاتر است و انسداد را باز می کند و باعث می شود که خون دوباره درون شریان جریان پیدا کند. این روش به آنژیوپلاستی بالون معروف است. اگر در بعضی موارد آنژیوپلاستی موفقیت آمیز نباشد پزشک عروق امکان دارد از استنت استفاده کند تا بتواند دیواره شریان را برای بیشتر شدن جریان خون بازتر نگه دارد. آنژیوپلاستی مثل آنژیوگرافی یک روش ایمن با عوارض کم است.
سی تی و آنژیوپلاستی چه چیزی را مشخص می کند ؟
بیماری شریان کرونری هنگامی اتفاق می افتد که پلاک درون شریان های اطراف قلب جمع می شود. تجمع بیش از اندازه پلاک شریان ها را باریک می کند و جریان خون را کم می کند. آزمایشات تصویربرداری مقدار پلاک، ماهیت آن و نوع درمان را تعیین می کنند. پزشک برای کمک به تشخیص بیماری شریان کرونری انجام از آزمایشات سی تی آنژیوگرافی یا آنژیوپلاستی کرونری استفاده می کند. در هنگام آنژیوگرافی کرونری یک لوله نازک و توخالی به اسم کاتتر است که وارد شریان می شود و به سمت قلب هدایت می شود. یک ماده حاجب توسط کاتتر فرستاده می شود تا شریان ها را روی اشعه ایکس بهتر نشان دهد. در روش سی تی آنژیوگرافی از توموگرافی کامپیوتری برای بررسی غیر تهاجمی شریان های کرونری استفاده می شود.
تصویر برداری سی تی از ترکیب اشعه ایکس و تکنولوژی کامپیوتری برای ارائه تصاویر دقیق استفاده می کند. سی تی آنژیوگرافی برای شناسایی پلاک های سخت و پلاک های نرم که شناسایی آن ها سخت تر است و احتمال به وجود آمدن سکته و مرگ را بیشتر می کند استفاده می شود. این آزمایش غربالگری از ماده کنتراست تصویربرداری استفاده می کند اما درون رگ بازو تزریق می شود و تصاویر شریان ها از بیرون بدن گرفته می شود.
تفاوت سی تی آنژیو و آنژیوپلاستی
آنژیوگرافی کرونری رایج ترین روش برای شناسایی تنگی شریان کرونری یا باریک شدن شریانی است که امکان دارد به استنت گذاری یا جراحی پیوند عروق نیاز داشته باشد. در این صورت از آنژیوگرافی برای تشخیص و برای درمان در یک جلسه استفاده می شود زیرا تصاویر دقیقی را ارائه می دهد. این روش بیشتر برای بیمارانی با علائم معمول بیماری شریان کرونری توصیه می شود.
سی تی آنژیو روشی بدون در است که نتیجه آن برای تشخیص پزشک کافی است و برای بیمارانی که بیماری جدی ندارند و دقت آن 95 تا 99 درصد است. این روش می تواند بیماری شریان کرونری را در بیمارانی با ریسک بالای بیماری و علائم غیر معمول رد کند و نیاز به آنژیوگرافی تهاجمی را کم کند و یا اگر نیاز باشد به عنوان یک ابزار ایمن استفاده شود. این روش به آماده سازی کمی نیاز دارد و دوران نقاهت ندارد.
آنژیوگرافی کرونری :
آنژیوگرافی کرونری یک روش غیر تهاجمی است که می تواند باعث مشکلات جدی مثل حمله قلبی یا سکته شود. در این روش احتمال پارگی یا انسداد ناگهانی در شریان و واکنش آلرژیک به ماده حاجب و خون ریزی یا کبودی به هنگام ورود کاتتر به پوست وجود دارد. قبل از انجام آنژیوگرافی کرونری بیمار باید ناشتا باشد و بعد از آن چند ساعت در بیمارستان بستری شود. آنژیوگرافی امکان دارد نیاز به جراحی را برطرف کند. اگر که انجام جراحی ضروری باشد می تواند به صورت دقیق تری انجام شود.
سی تی آنژیوگرافی :
در سی تی آنژیوگرافی احتمال واکنش آلرژیک به ماده حاجب وجود دارد. بعضی از بیماران امکان دارد گزینه مناسبی برای انجام این آزمایش نباشند.
- بیماران بیشتر از 150 کیلوگرم وزن امکان دارد در دستگاه جا نشوند.
- بیمارانی که در بیشتر شریان های خود پلاک های سخت شده دارند و این در افراد مسن بیشتر دیده می شود.
- افرادی که نمی توانند به صورت صاف دراز بکشند نکات صوتی را دنبال کنند و یا نفس خود را بیشتر از 20 ثانیه نگه دارند.
- بیمارانی با ضربان قلب سریع یا نامنظم که نمی توانند دارو برای آهسته کردن ضربان قلب استفاده کنند زیرا سی تی آنژیوگرافی برای تصاویر دقیق نیاز به ضربان قلب آهسته دارد.
- خانم ها اگر باردار هستند باید به پزشک اطلاع دهند.
- بیشتر از اندازه در معرض اشعه بودن می تواند باعث سرطان شود و مزایای تشخیص درست بیشتر از خطرات آن است.
- در افرادی که بیماری نارسایی کلیوی دارند و یا از قبل این بیماری را داشتند استفاده از ماده کنتراست ید دار می تواند باعث آسیب به عملکرد کلیه ها شود. این اتفاق را با پزشک و رادیولوژیست در میان بگذارید.
- اگر سابقه آلرژی به ماده کنتراست اشعه ایکس دارید پزشک امکان دارد به شما توصیه کند که چند ساعت یا چند روز قبل از سی تی آنژیوگرافی داروی خاصی مثل استروئید استفاده کنید تا خطر واکنش آلرژیک را کم کنید. یکی از گزینه های دیگر می تواند انجام آزمایش دیگری که نیاز به ماده کنتراست ید دار ندارد باشد.
- تولید کننده های ماده کنتراست توصیه می کنند که مادران شیرده 24 تا 48 ساعت قبل از تزریق ماده کنتراست نباید به نوزادان شیر دهند. تحقیقات نشان داده است که مقدار ماده کنتراست جذب شده توسط نوزاد در هنگام شیردهی کم است.
- اگر مقدار زیادی از ماده کنتراست اشعه ایکس از رگ خارج شود و زیر پوست پخش شود امکان دارد به پوست، رگ های خونی و عصب برسد. اگر در هنگام تزریق ماده حاجب یا بعد از آن در ناحیه تزریق احساس درد یا مور مور شدن داشته باشید باید به پزشک اطلاع دهید.
برای آشنا شدن با بهترین دکتر آنژیوپلاستی در تهران به سایت مربوطه مراجعه فرمایید.
آنژیوگرافی چه عوارضی دارد ؟
عوارض آنژیوگرافی محدود به کبودی یا زخم چند هفته بعد نمایان می شود و این روش می تواند عوارض های جدی مثل واکنش منفی به ماده کنتراست، سرگیجه یا تنگی نفس، حمله قلبی یا آسیب کلیوی ناشی از خون ریزی داخلی داشته باشد. در بیشتر موارد می توان این عوارض را درمان کرد. آنژیوگرافی در بیماری که به آنژین مبتلا است برای شناسایی گرفتگی شریان ها می تواند باعث حمله یا سکته قلبی شود انجام شود. آنژیوگرافی برای برنامه ریزی روش های تهاجمی برای گشاد کردن رگ های خونی باریک یا مسدود شده برای شناسایی بیماری شریانی محیطی و تشخیص انسداد در خون رسانی به کلیه ها یا ریه ها استفاده می شود.
در چه مواردی از سی تی آنژیوگرافی استفاده می شود ؟
با ابداع شدن آنژیوگرافی توسط شریان رادیال که عوارض کمی دارد و سریع می باشد و زمان مورد نیاز به بستری هم کمتر و میزان کنتراست و اشعه کمتری وجود دارد و استفاده از سی تی آنژیوگرافی محدود شده است. بیشتر موارد استفاده سی تی آنژیوگرافی به عنوان نقشه راه کمکی برای آنژيوگرافی و اینترونشن است، برای مثال بیمارانی که دچار انسداد کامل رگ کرونر هستند و یا دچار تنگی در رگ های پیوند شده به قلب هستند و در تخمین اقدامات تهاجمی مورد نیاز تخمین سایز استنت، تعداد استنت مورد نیاز کمک زیادی می کنند.
سی تی آنژیوگرافی و آنژیوگرافی دو روش مکمل هم برای کمک به بیماران است و متخصصین قلب از پیشرفت سی تی آنژیوگرافی به عنوان یک روش دیگر برای کمک بیشتر و بهتر به بیماران استقبال می کنند. روش‌های غربالگری دارای مقادیری خطا به صورت منفی یا مثبت کاذب است یعنی امکان دارد تست غربالگری نشان بدهد که رگ سالم است اما بیمار باشد یا برعکس نشان بدهد که عروق دچار تنگی هستند اما سالم باشند و روش با دقت صد درصد آنژیوگرافی است. یکی از نکات مهم درباره تست‌های غربالگری این است که نتیجه و تفسیر تست رابطه زیادی به دقت فرد گزارش کننده دارد. همه روش های فوق شامل استرس اکو، تست ورزش، اسکن هسته‌ای، سی تی انژیوگرافی، ام آر ای قلبی و آنژیوگرافی به شرایط جایگاه خود بستگی دارد و بیشتر مکمل هم هستند و پزشک طبق شرایط بیمار تصمیم می‌گیرد که از کدام برای تشخیص و درمان استفاده کند.
آمادگی برای انجام سی تی آنژیو
پزشکان درباره چگونگی آماده شدن برای این روش به شما نکات و دستوراتی می دهند. در ادامه به آمادگی برای انجام سی تی آنژیو می پردازیم :
غذا و داروها :
از شما می خواهند تا 4 ساعت قبل از تصویر برداری چیزی میل نکنید. شما می توانید آب بنوشید اما از نوشیدنی هایی که کافئین دارد تا 12 ساعت خودداری کنید زیرا کافئین می تواند ضربان قلب شما را بیشتر کند و تهیه تصویر واضح از قلب شما را برای پزشک سخت می کند. اگر شما به رنگی که در این روش استفاده می شود حساسیت دارید امکان دارد پزشک به شما توصیه کند که 12 ساعت قبل از تصویر برداری برای کمتر شدن حساسیت از داروهای استروئیدی استفاده کنید.
لباس و وسایل شخصی :
باید لباس ها و جواهرات و عینک خود را در بیاورید و لباس های بیمارستان را بپوشید.
سی تی آنژیوگرافی قلب چه مراحلی دارد ؟
این روش در قسمت رادیولوژی بیمارستان و یا به صورت تصویر برداری سرپایی صورت می گیرد.
قبل از تصویربرداری :
امکان دارد پزشک شما دارویی به نام بتا بلاکر به شما بدهد تا ضربان قلب شما کم شود و این امکان را فراهم کند که تصویر واضح تری از قلب شما تهیه شود. اگر در گذشته در اثر استفاده از بتا بلاکر دچار عوارض شدید به پزشک اطلاع دهید. امکان دارد برای گشاد کردن شریان های قلبی به شما نیترو گلیسرین بدهند. اگر به رنگی که در تصویر برداری استفاده می شود حساسیت دارید به شما دارویی می دهند تا خطر به وجود آمدن حساسیت را کم کند.
هنگام تصویر برداری :
یکی از پرستاران اتاق عمل به شما قبل از کار گذاشتن آنژیوکت در بازو یا دست که برای تزریق رنگ است بی حسی می دهد. مدت زمان قسمتی که تصویر برداری انجام می شود کم است و پنج ثانیه است اما امکان دارد انجام همه روش ها تا 1 ساعت زمان نیاز داشته باشد. روی قفسه سینه شما الکترودهایی قرار داده می شود تا ریتم قلبی شما ثبت شود. شما روی تختی دراز می کشید که روی آن یک دستگاه تونل مانند کوچک قرار دارد. شما باید در هنگام تصویر برداری ثابت بمانید و نفس خود را حبس کنید تا تصویر ها واضح باشند. اگر در مکان بسته راحت نیستید به پزشک بگوید تا در صورت نیاز به شما داروی آرام کننده بدهد.
بعد از تصویر برداری :
بعد از تمام شدن تصویر برداری شما می توانید به فعالیت های خود ادامه دهید. می توانید برای برگشت به خانه رانندگی کنید. باید برای کمک به بدنتان برای این که رنگ را دفع کند آب زیادی میل کنید. تصاویر تهیه شده بعد از انجام روش آماده هستند و پزشک درباره آن ها با شما صحبت می کند.
سی تی آنژیو چه مزایایی دارد ؟
سی تی آنژیو روشی غیر تهاجمی است و امکان دارد در مقایسه با آنژیوگرافی معمولی عوارض و خطرات کمتری داشته باشد. در ادامه با مزایای سی تی آنژیو آشنا می شوید :
- بعد از انجام آزمایش سی تی آنژیوگرافی اشعه ای در بدن بیمار باقی نمی ماند.
- سی تی آنژیوگرافی امکان دارد هزینه کمتری نسبت به آنژیوگرافی کاتتر داشته باشد.
- سی تی آنژیوگرافی امکان دارد نسبت به آزمایشات آنژیوگرافی دیگر مثل آنژیوگرافی کاتتر و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی جزئیات دقیق تری داشته باشد.
- اشعه های ایکس مورد استفاده در سی تی اسکن ها هیچ عوارضی ندارند.
- برای سی تی آنژیوگرافی نیازی به بی حسی یا بیهوشی نیست.
- سی تی آنژیوگرافی قلب روش مناسبی برای شناسایی شریان های کرونری آسیب دیده است.
کلام آخر
در صورت مشاهده علائم قلبی حتما با پزشک در میان بگذارید تا او با بررسی های دقیق شما را راهنمایی کند. ممنون از این که تا آخر این مقاله همراه ما بودید. نظرات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید.
