ما در این مقاله می خواهیم شما را با تفاوت تست ورزش با اسکن قلب آشنا کنیم. از اسکن هسته ای قلب چه استفاده ای می کنند. اسکن هسته ای قلب، یک نوع روش تصویر برداری است که نشان می دهد آیا توزیع خون به عضله قلب شما به خوبی صورت می گیرد یا خیر همچنین آیا عضله ی قلب شما به درستی پمپاژ می کند یا خیر؟ به طور مثال، بعد از سکته ی قلبی ( حمله ی قلبی ) ممکن است از این تست، جهت بررسی میزان تخریب عضله ی قلب استفاده شود.
تفاوت تست ورزش با اسکن قلب
تفاوت تست ورزش با اسکن قلب این است که این نوع تست معمولا در دو فاز استراحت و ورزش انجام می شود. در تست مقدار کاهش رادیو اکتیو تحت عنوان رادیوتریسر یا ماده نشان دار شده استفاده می شود. این نوع ماده از جریان خون به قسمت عضله های قلب رسیده و به وسیله ی بافت سالم عضله قلب جذب می شود. در تصویر های از اسکن قلب، جاهایی از قلب که ماده رادیواکتیو را جذب کرده اند، در مقایسه با جاهایی که آسیب دیده اند و یا حتی جریان خون درستی ندارند و ماده رادیواکتیو را جذب نکرده اند، ظاهر مختلفی خواهند داشت.
مراحل آغاز اسکن هسته ای قلب
بعد از انجام دادن مرحله پذیرفتن اسکن هسته ای قلب یک آنژیوکت برای تزریق یا تزریقات بعدی به رگ جلوی ناحیه آرنج دست شما وصل می شود و بعد از آن به اتاق استرس راهی می شوید. در اتاق استرس 10 عدد برچسب (chest lead) برای وصل سیم های مربوط به دستگاه نوار قلب روی پوست سینه، در اطراف ناحیه قلب وصل خواهد شد. بعد پرسش هایی درباره ای سابقه بیماری شما به عمل می آید و فشار خون شما سرعت ضربان قلبتان اندازه گیری شده و نوار قلب شما در شروع آزمون ثبت می شود. بعد از این اقدامات برچسب نوع استرسی که برای شما انتخاب شده است، از آزمون ورزش یا تزریق کردن دارو استفاده می شود ( برای هر کی فقط از یک روش استرسی استفاده می شود)
استرس با ورزش: برای آزمون ورزش بر روی دستگاه تردمیل قرار خواهد گرفت. در اول سرعت دستگاه کم و به اندازه راه رفتن آهسته است ولی در هر 3 دقیقه شیب نوار در حد 2% و سرعت حرکت کردن آن حدودا 1،2 کیلو متر در هر ساعت زیاد تر خواهد شد. نوار قلب شما وقتی ورزش توسط پزشک مشاهده شده و فشار خون شما چک می شود.
هر وقت که واقعا احساس کردید قادر به ادامه ورزش نیستید آن چه دچار درد سینه، گرفتگی نفس مفرط، سرگیجه و سر درد خیلی زیاد و یا در زمانی که به هر دلیل مایل به ادامه ورزش نیستید، با درخواست شما حرکت دستگاه در زمان کمتر از 1 دقیقه متوقف خواهد شد. تحمل آزمون ورزش در زمان مناسب که توسط پزشک معین می شود، پرتو داروی مخصوص قلب به دوران آنژیوکت دست شما تزریق شده و یک دقیقه بعد از آن دستگاه به طور تدریجی از حرکت باز می ایستد.
استرس با دارو: داروی مورد نیاز شما قبلا توسط پزشک نسخه شده است. این دارو توسط تکنولوژیست اتاق استرس به طور آهسته و پیوسته به شما تزریق خواهد شد. قبل و بعد از تزریق فشار خون و نوار قلب شما به دست پزشک کنترل می شود. 4 دقیقه بعد از تمام شدن مرحله استرس دارویی، تزریق رادیو داروی مخصوص اسکن قلب انجام می شود.
در آخر مرحله استرس نیز تا زمانی تحت نظر بوده و بعد بر اساس نوع استرس توسط تکنولوژیست اتاق استرس به سالن های انتظار یا به اتاق تصویر برداری می رود. تمامی اقدامات در مرحله انجام استرس در 10_20 دقیقه طول می کشد.
مرحله 2 اسکن قلب
بعد از تزریق رادیو دارو و پیش از شروع اسکن هسته ای قلب وجود تاخیر زمانی مناسب (از حدود 15_45 دقیقه برای بیماران با استرس ورزش یا دویوتامین تا 2،1،5 ساعت برای بیماران با استرس دیپریدامول ضروری است. در زمانی که استرس با داروی دیپریدامول باید در اتاق انتظار در قسمت بیماران تزریق شده قرار گیرد یا در فضای بیرون قدم بزنید. در این مرحله باید از نزدیک شدن طولانی مدت فاصله کمتر از 2 متر به افراد دیگر، افرادی که خودشان تزریق رادیو دارو داشته اند پرهیز کند. در زمان لزوم طبق گفته تکنولوژیست مسئول، غذای چربی مانند خامه که به همراه دارید، مصرف کنید. این غذا به خروج داروی اضافی از کبد و کیسه صفرا کمک خواهد گرفت و باعث افزایش کیفیت عکس اسکن می گردد. در زمانی که جهت قدم زدن از سالن خارج می شوید، حتما تا 15 دقیقه مجددا به سالن انتظار بیماران تزریق شده بازگردید و در این سالن حضور داشته باشید تا به اتاق عکس برداری بروید.
وقتی استرس با ورزش یا دویوتامین باشد، مدت انتظار شما در این مرحله (از تمام شدن مرحله استرس تا شروع تصویر برداری) میان 15 دقیقه تا 1 ساعت است و اگر استرس با داروی دیپریدامول باشد مدت زمان انتظار از 1،5 تا 2،5 ساعت متغیر است.
مرحله انجام اسکن هسته ای قلب فاز استرس
این نوع مرحله از اسکن هسته ای قلب به وسیله دستگاه تصویر برداری SPECT انجام می شود. در اتاق اسکن با کمک کارشناسان تکنولوژی پزشکی هسته ای بر روی تخت دستگاه دراز کشیده در حالت طاقباز یا خوابیده رو به شکم و دست های خود را جمع کرده و بالای سر قرار می دهید. در این مرحله 25،20 دقیقه طول می کشد. بدن باید در حالت بی حرکت قرار می گیرد. جابه جا شدن، تکان دادن دست ها، نفس عمیق کشیدن و حتی سرفه کردن به دلیل جابه جا کردن قلب در جای قفسه سینه تصویر نهای قلب را مخدوش کرده و سبب بروز خطاهای تشخیصی می شوند. در زمان عکس برداری، دستگاه آشکار ساز در یک مدار گردشی 180 درجه تقریبا به فاصله هر 5 درجه یک عکس به مدت زمان تقریبا 35 ثانیه از قلب به وجود آمده و در مدت زمان مجموعا 32 تصویر از قلب در زاویه مختلف به دست می آید.
با تمام شدن عکس برداری، مرحله آغاز آزمایش به اتمام رسیده و شما تا کسب تکلیف برای مرحله بعد در سالن انتظار در قسمت بیماران تزریق شده می روید. بعد از دیدن تصاویر بازسازی شده بر صفحه مانیتور کامپیوتر و تایید کیفی توسط پزشک در صورت نیاز به نوبت بعدی فاز استراحت در کارت پذیرش شما علامت زده شده تا مجددا در پذیرش، وقت انجام اسکن نوبت استراحت مشخص شود.
در مواردی ممکن است نیاز به عکس برداری دوباره دیر باشد که این امر توسط پزشک و کارشناس مربوط به شما اعلام می گردد. در این موارد انجام این تصویر برداری ها بیش از 20 دقیقه به زمان کلی مطالعه اضافه نخواهد شد. در صورت وجود همراه وی باید وقت گیری برای اسکن فاز استراحت را انجام دهد و شما در سالن بیماران تزریق شده قرار بگیرد. جهت انجام اسکن فاز استراحت یا اسکن های اضافه همان روز هزینه های اضافی از شما در یافت نمی شود.
انجام اسکن قلب در فاز استراحت
برای اسکن هسته ای قلب در مرحله استراحت نیاز به قطع دارو وجود ندارد ولی نیاز است. به مدت 4 ساعت ناشتا بوده و غذای چرب همراه داشته باشید.
در آخر کلیه مراحل انجام اسکن هسته ای قلب از زمان ورود به موسسه پزشکی هسته ای تا تکمیل اسکن مراحل اول و خروج از موسسه در حدود 4،6 ساعت انجام می شود.
تست استرس قلب می دهیم
این نوع تست می تواند نشان بدهد که خون موجود در شریان های تامین کننده خون قلب کمتر می شود یا خیر. همچنین به پزشک کمک می کند تا از نوع و میزان ورزش مناسب برای بیمار آگاهی پیدا کند.
پزشک می تواند با کمک نتایج و تفسیر تست استرس قلب بیمار، علت های احتمالی درد قفسه سینه و بیماری های مرتبط با قلب را تشخیص دهد. پزشک تست ورزش را برای به دست آوردن نتایج زیر به شما می گوید:
- تشخیص بیماری عروق کرونر
- تعیین سطح ورزش بی خطر
- تشخیص علت احتمالی علائم قلبی مثل درد قفسه سینه، تنگی نفس یا سرگیجه
- بررسی اثر بخشی روش های انجام شده برای بهبودی گردش خون شریان کرونر در بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر
- پیش بینی خطر ابتلا به بیماری های خطر ناک قلبی مثل اسکن هسته ای یا آنژیوگرافی قلب را توصیه کند.
طرز انجام تست ورزش
از افراد درخواست می شود که از 12 ساعت قبل از انجام دادن تست ورزش، هیچ چیز میل نفرمایید، به این دلیل که می توانید اندازه کمی از مایعات مثل آب بنوشید اما از خوردن نوشیدنی هایی مانند قهوه، چای، سودا یا شکلات های حاوی کافئین پرهیز کنید. در مورد داروهای مصرفی خودتان از پزشک تان سوال کنید و نیز از پزشک تان بپرسید که آیا باید مصرف آن ها را قبل از انجام بررسی قطع کنید یا خیر. اگر دچار دیابت هستید، به شما درباره طریقه مصرف انسولین دستورالعمل های ویژه ای داده می شود.
یک تکنسین پزشکی، پوست شما را برای قرار دادن الکترودها همان طور که درباره ی نوار قلب ساده توضیح داده شد آماده می نماید. همین طور در روی بازوی شما یک بازوبند فشار خون بسته می شود. قبل از انجام ورزش، از شما یک نوار قلب در حالت استراحت گرفته می شود و بعد از آن روی تردمیل یا دوچرخه ثابت سوار می شوید. 2 تا 3 دقیقه اول باید آرام ورزش کرده و خود را گرم کنید. بعد از آن هر 2 تا 3 دقیقه سرعت خود را کم کم زیاد تر کنید تا به بالاترین درجه برسید. پزشک هم شما را به ادامه ورزش همراهی می کند تا این که بالاخره از ورزش کردن خسته شوید یا دچار علامتی مثل درد، سرگیجه یا گرفتگی نفس بشوید. بعد از آن به مدت 10 دقیقه دراز می کشید یا می نشینید. پزشک تکنسین، قلب و فشار خون شما را در مدت زمان این دوره کنترل می کند. پزشک از شما درباره احساس خستگی یا از نفس افتادن شما سوالاتی می پرسد. اگر نوار قلب شما مشکل مهمی را نشان دهد. پزش از شما می خواهد که ورزش کردن را دیگر ادامه ندهید و شاید بررسی های بیشتری انجام دهید.
مطرح کردن نتیجه اسکن هسته ای قلب
پزشک درباره ی نتیجه اسکن هسته ای شما با شما حرف می زند. نتیجه شما می تواند نشان دهنده ی موارد زیر باشد:
- جریان خون طبیعی هنگام ورزش و استراحت. ممکن است اصلا نیازی به تست های دیگر نداشته باشید.
- جریان خون طبیعی در زمان استراحت، ولی به جز طبیعی زمان ورزش، به این معنی است که بخشی از قلب شما زمان ورزش کردن خون کافی دریافت نمی کند. این کار ممکن است به این معنی باشد که شما یک یا چند شریان گرفته شده دارید ( بیماری عروق کرونر)
- جریان خون کم در زمان استراحت و ورزش کردن. به این معنی باشد که بخشی از قلب شما خون کافی در یافت نمی کند و ممکن است که در اثر حمله قلبی بافت آن اطراف آسیب دیده اند.
- کم رنگ بودن رنگ رادیواکتیو در جاهایی از قلب شما. مناطقی از قلب شما که رنگ رادیواکتیو را نشان نمی دهد، به این معنی است که در اثر حمله قلبی بافت آن نواحی آسیب دیده اند.
- اگر جریان خون کافی در قلب شما وجود نداشته باشد، ممکن است نیاز به آنژیوگرافی عروق کرونر داشته باشید، این آزمایش مستقیم رگ های خونی قلب شما را مورد بررسی قرار می دهد.
- در صورت گرفتن زیاد، ممکن است به مداخله کرونری (آنژیوپلاستی و استنت گذاری) یا عمل قلب باز ( جراحی قبل باز ) نیاز داشته باشید.
خطرات و عوارض احتمالی
به طور کلی هیچ خطری برای اکوکاردیوگرام استاندارد وجود ندارد. خطرات ناشی از اکو تست ورزش مانند:
- نشانه های ناشی از استرس وارده بر قلب، مانند درد قفسه سینه، فشار خون بالا، ضربان قلب بی نظم، سرگیجه، حالت تهوع یا حمله قلبی، در مدت زمان آزمایش به دقت زیر نظر خواهید بود تا از به وجود آمدن این علائم جلو گیری شود یا در صورت به وجود آمدن سریع واکنش نشان داده شود.
- اگر نمی توانید ورزش کنید، واکنش آلرژیک به دارویی که ضربان قلب را افزایش می دهد. این عوارض خیلی نادر است.
سایر آزمایشات قلب عبارتند از:
- آزمایش های ekg یا هولتر قلب
- سی تی اسکن، ام آر آی یا آزمایش هسته ای
اسکن هسته ای قلب
اسکن هسته ای قلب با 3 هدف مهم و اصلی انجام می شوند:
برای چک کردن جریان خون به قلب: رسیدن خون به بخشی از عضله قلب، می تواند نشانی از بیماری عروق کرونری باشد. این نوع بیماری منجر به آنژین (درد قفسه سینه)، حمله قلبی و مشکلات دیگر قلبی می شود. اسکن قلب که با این هدف گرفته می شود اسکن خون رسانی میوکارد نامیده می شود.
برای رسیدگی به آسیب دیدگی عضله قلب: آسیب دیدگی می تواند ناشی از استفاده از دارو، حمله قلبی ، آسیب یا عفونت در گذشته باشد. اسکن هسته ای قلبی که به منظور انجام می شود تست زیست پذیر بودن میوکارد نام برده می شود.
برای بررسی کیفیت پمپاژ خون از طرف قلب به بدن: اسکن هسته ای قلبی که با اهداف گرفته می شود اسکن ارزیابی عملکرد بطن ها نام برده می شود.
طرز انجام تست تالیوم
استرس تست تالیوم، مثل هر استرس تست دیگری آمادگی مورد نیاز دارد. 3 تا 4 ساعت پیش از انجام دادن تالیوم اسکن، از خوردن و آشامیدن پرهیز کنید. لباس و کفش بپوشید که در حین حرکت ها روی تردمیل راحت باشید، به طور مثال می شود از کفش های ورزشی یا کفش های مخصوص دویدن استفاده کنید. ولی اگر از دارو های خاصی استفاده می کنید مخصوصا اگر دچار دیابت هستید و از انسولین استفاده می کنید، حتما با پزشک خود در مورد این مسئله صحبت کنید. درباره ی افرادی که قادر به ورزش کردن نیستند، تالیوم اسکن را می شود بعد از تزریق داروی مورد نظر برای شبیه سازی حرکات ورزشی، انجام داد. ممکن است انجام تالیوم اسکن، چند ساعتی زمان ببرد .
در زمان تست، یک تکنسین الکترودهایی را بر روی قفسه سینه شما وصل می کنند که به یک مونیتور قلب وصل می باشد. ضربان قلب و فشار خون اندازه گیری می شوند و سپس شما روی یک تردمیل می روید. سپس از قرار گرفتن روی تردمیل، به ندرت سرعت تردمیل زیاد تر می شود تا این که به حداقل میزان ممکن برسد. بعد از آن به شما تالیوم (یا یک ایزوتوپ دیگر) تزریق می شود. بعد روی یک میز مجهز به دوربین گاما دراز می کشید و تکنسین در حالی که قلبتان خیلی در حال فعالیت است، از آن عکس می گیرد. ممکن است لازم شود یک موقعیت را برای چند دقیقه حفظ نمایید، به طور مثال ممکن است مجبور شوید بازویتان را بر روی سرتان به مدت چند دقیقه نگه دارید.
سپس بعد از تمام قسمت ورزشی تالیوم اسکن، مطب یا آزمایشگاه را به زمان 3 تا 4 ساعت ترک می کنید. می توانید چیزی بخورید یا بنوشید (نوشیدنی های فاقد از کافئین یا شکلات). زمانی که برگشتید، باز بر روی میز و در زیر دوربین گاما دراز می کشید تا در حالت استراحت از قلب شما عکس گرفته شود. تالیوم توی بدن شما حرکت کرده است و اکنون قابل رویت است. دراز کشیدن در این قسمت از تالیوم اسکن خیلی مهم است، ممکن است بین 10 تا 20 دقیقه طول بکشد. برای بعضی افراد دراز کشیدن روی یک میز محکم سخت است، اما در عمل این کار دردی ندارد. بعد از تمام شدن تالیوم اسکن فعالیت های معمولی خود را از سر می گیرید و هر چیزی که می خواهید می خورید و می نوشید.
بعضی از مراکز ها ، اول اسکن در حالت استراحت را انجام می دهند و بعد اسکن قلب پس از ورزش را انجام نی دهند. تالیوم اسکن به هیچ وجه نباید در طی بارداری انجام شود.
کلام آخر
از شما همراهان عزیز سپاس گذاریم که ما را تا پایان مقاله همراهی کردید. ما در این مقاله سعی داشتیم شما را با نحوه تفاوت تست ورزش با اسکن قلب آشنا کنیم. امیدوارم مطالب گفته شده برای شما عزیزان مفید واقع شده باشد. در صورت داشتن انتقاد یا پیشنهادی می توانید آن را با ما در میان بگذارید.
