ما در این مقاله قصد داریم تا شما را با اکوکاردیوگرافی آشنا کنیم و اطلاعاتی درباره اقدامات قبل از اکوکاردیوگرافی به شما عزیزان ارائه دهیم . امروزه بسیاری از افراد جامعه ، با مشکلات قلبی عروقی مواجه هستند که این موضوع بسیار آزاردهنده و ناخوشایند است. اگر مشکلات قلبی عروقی پیشگیری یا درمان نشوند ممکن است خطرات و عواقب جبران ناپذیری به همراه داشته باشند. یکی از راه های درمانی در رابطه با مشکل قلبی در افراد، درمان اکوکاردیوگرافی قلب می باشد. به همین دلیل در ادامه ، مطالبی راجع به اقدامات قبل از اکوکاردیوگرافی به شما خواهیم گفت .
اکوکاردیوگرافی
در ابتدا باید بگوییم که اکوکاردیوگرافی چیست ؟ امواج صوتی دارای فرکانس بالا (ما فوق صوتی ) هستند که ساختار ها و مایعات موجود در قلب را مرتعش می کنند که از طریق یک وسیله دستی به نام پروب به داخل بدن می فرستند این کار به منظور ایجاد یک تصویر متحرک از قلب انجام می گردد . اکو ها در مانیتور به تصاویر تبدیل می شوند .
پزشک از اکوکاردیوگرافی برای مشاهده اندازه ، شکل و انقباض عضله قلب استفاده می کند . همچنین با استفاده از اکوکاردیوگرافی می شود نحوه عملکرد دریچه های قلب و جریان خون در قلب و سرخرگ ها را دید. از اکوکاردیوگرافی برای ارزیابی جریان خون در درون قلب و شناسایی الگو های غیر طبیعی جریان خون و مشاهده ساختار و عملکرد قلب هم استفاده می شود . اکوکاردیوگرافی مخصوصا در تشخیص بعضی از بیماری‌های ژنتیکی که متاسفانه با خطر مرگ ناگهانی همراه می‌باشند بسیار ارزشمند است . با استفاده از اکوکاردیوگرافی می شود وضعیت هر 4 دریچه قلب و نحوه کارکرد آنها را بررسی کرد . اکوکاردیوگرافی اطلاعات زیادی درباره حجم گردش خون به پزشک می‌دهد . همچنان پزشک می تواند نوار قلب هم از شما بگیرد.
برای انجام اکوکاردیوگرافی نیاز به آماده سازی خاصی نیست . بیمار لباس های خود را در می آورد ، از پزشک یک نوع ژل مخصوصی دریافت می کند و روی سینه های خود می مالد تا با این کار به انتقال جریان خون کمک کند . سپس پزشک پروب اکوکاردیوگرافی را بر روی سینه و قلب بیمار می گذارد و مقدار کمی آن را فشار می دهد . ممکن است پزشک از شما بخواهد در جهات مختلف دراز بکشید و در همان حالت نفس خود را حبس کنید تا به تصویر واضح تری از قلب شما در صفحه مانیتور دست پیدا کند .معمولا مدت زمانی که برای انجام اکوکاردیوگرافی نیاز است 45 دقیقه تا یک ساعت می باشد . لازم به ذکر است که اکوکاردیوگرافی هم در مطب پزشک هم در بیمارستان قابل انجام است .
اقدامات قبل از اکوکاردیوگرافی
لازم است اطلاعاتی هم راجع به اقدامات قبل از اکوکاردیوگرافی داشته باشید :
- سعی کنید از ۴ ساعت قبل از اکوکاردیوگرافی به جز آب چیزی نخورید و نیاشامید.
- دقت کنید که از ۴۴ ساعت قبل از انجام تست اکو از مصرف هرگونه مواد کافئین دار مثل قهوه اجتناب کنید.
- در مورد داروهای مورد نیاز تا زمان انجام اکو از پزشک معالج سؤال کنید و برای مصرف دارو ها از پزشک کسب اجازه کنید.
- به جز مواردی که پزشک معالج دستور داده، از مصرف داروهایی نظیر داروهای ایندرال- آتنولول – متورال( – نیتروکانتین و زیر زبانی قبل از تست اکوکاردیوگرافی قلب به طور جدی خودداری کنید.
- در صورتی که مبتلا به دیابت هستید و برای کنترل قند خون دارو مصرف می کنید در مورد تنظیم داروها قبل از تست با پزشک مشورت کنید.
- سعی کنید یک وعده غذا را قبل از انجام تست قطع کنید.
- تراشیدن موهای سینه آقایان قبل از تست اکوکاردیوگرافی قلب الزامی می باشد.
- حتما مدارک قبلی خود را به همراه داشته باشید .
- در روزی که تست را انجام می دهید سیگار نکشید زیرا نیکوتین می تواند با ضربان قلب تداخل داشته باشد.
- بدون مشورت با پزشک خود قهوه یا داروهای حاوی کافئین را مصرف نکنید.
- لباس های راحت و گشاد بپوشید. چون ورزش انجام خواهید داد، کفش های مناسب ورزش و پیاده روی بپوشید.
- قبل از اکو قلب به هیچ گونه مراقب خاصی نیاز نیست. علاوه بر این، لازم نیست رژیم غذایی خاصی رعایت شود فقط سعی کنید چند ساعت قبل عمل چیزی نخورید
اکوکاردیوگرافی از طریق مری
نوع دیگری اکوکاردیوگرافی وجود دارد که فقط در بیمارستان انجام می شود به نام اکوکاردیوگرافی از طریق مری ؛ همانطور که از اسمش پیداست این مدل اکوکاردیوگرافی از راه مری با استفاده از پروب کوچکی که قطر کمتر از 1/5 سانتی متر دارد انجام می شود که محدودیت های اکوکاردیوگرافی های معمولی را ندارد .
مری لوله ای است که دهان را به معده وسط می کند . در اکوکاردیوگرافی از راه مری ، این پروب کوچک را وارد مری می کنند و به جای دیدن قلب از طریق دیواره قفسه سینه، در اکوکاردیوگرافی از طریق مری تصاویر قلب را مشاهده می کنند زیرا مری بسیار به قلب نزدیک می‌باشد و تصاویر از قلب واضح تر و بهتر است . شکل خاص قفسه سینه و وزن بدن و سایر موارد ممکن است باعث شوند که روش‌های متداول اکوکاردیوگرافی از قفسه سینه، کمتر مفید باشند.
شما بر روی یک میز دراز می‌کشید و یک راه وریدی (IV) در بازوی شما تعبیه می‌شود تا از آن طریق داروی آرامبخش به شما تجویز شود. سپس تکنسین الکترودهایی را بر روی قفسه سینه شما قرار می‌دهد سر دیگر الکترودها به دستگاه مونیتور قلب وصل می‌باشند تا ریتم قلب شما را در طول اکو مری نشان دهند.
بعد از بی حس کردن گلویتان بوسیله یک اسپری بی‌حس کننده، تکنسین به آرامی پروب کوچکی را وارد گلوی شما می‌کند و از آنجا آن را به داخل مری می‌فرستد. این قسمت از اکوکاردیوگرافی از طریق مری ناراحت کننده ترین و آزار دهنده ترین قسمت آن است و ممکن است شما احساس تهوع و استفراغ داشته باشید . اما به محض اینکه پروب سر جای خود قرار گرفت، دیگر هیچ دردی حس نخواهید کرد. ممکن است در حین اکو مری نیمه بیدار نگه داشته شوید و پزشک از شما بخواهد که نفستان را در سینه حبس کنید یا به خود فشار وارد کنید، چون ممکن است برخی از حرکات روده باعث شوند که قلبتان تحت فشار قرار بگیرد، این کار به رفع آن مشکل کمک می‌کند.
زمانی که اکو مری انجام شد، پروب و راه وریدی برداشته می‌شوند و قلب دیگر مونیتور نمی‌شود. برای کنترل میزان ضربان قلب و فشار خون ممکن است تا چند ساعت در بیمارستان نگه داشته شوید .
توصیه های مهم در اکوکاردیوگرافی از طریق مری
- توجه داشته باشید که بهتر است برای اکوکاردیوگرافی از طریق مری ، از نیمه شب قبل از اکوکاردیوگرافی ،از خوردن پرهیز کنید یا حداقل از 4 ساعت قبل چیزی نخورید زیرا اگر قبل از اکوکاردیوگرافی بخورید و بیاشامید ، دچار حالت تهوع و استفراغ خواهید شد .
- حتما باید قبل و بعد از اکوکاردیوگرافی با پزشک خود درباره ی دارو هایی که مصرف می کنید مشورت کنید و طبق دستورات و تجویزات پزشک به مصرف دارو بپردازید.
- بعد از انجام اکوکاردیوگرافی حتما خود را برای استراحت به منزل برسانید چون به شما دارو های آرامبخش تزریق می شود و شما نیاز به استراحت خواهید داشت .
- اغلب اوقات ممکن است به شما توصیه شود که حداقل 2 ساعت صبر کنید و سپس چیزی بخورید، چرا که ممکن است هنوز گلوی شما بی‌حس باشد. بعد از رفع بی‌حسی، ممکن است گلوی شما یکی دو روزی درد داشته باشد.
- بهتر است تا 24 ساعت رانندگی نکنید، تا مطمئن شوید که آثار داروهای آرامبخش به طور کامل از بدن شما خارج شده‌اند، بنابراین از قبل نحوه برگشت به خانه را پیش بینی کنید.
اکوکاردیوگرافی ورزشی (استرس اکو)
یکی دیگر از تست ها اکوکاردیوگرافی ورزشی یا استرس اکو می باشد که عملکرد قلب بیمار را به هنگام فعالیت های شدید نشان می دهد . این اکوکاردیوگرافی در بیشتر مواقع بابت تایید کردن یا رد کردن بیماری های سرخرگ کرونری قلب انجام می گیرد . همچنین اگر سرخرگ ها مسدود شده باشد ، با این روش می شود محل انسداد سرخرگ های کرونری را تشخیص داد . در برخی مواقع در بخش هایی از قلب که خون رسانی آن به علت انسداد سرخرگ‌های عضله قلب محدود شده است، عضله قلب آن طور که باید منقبض نمی‌شود. در این صورت باید درمان صورت گیرد تا بشود از بروز حملات و عارضه های قلبی پیشگیری کرد .
اکوکاردیوگرافی به دو صورت انجام می شود :
در صورت اول : بیمار بر روی تخت دراز می کشد و پزشک سونوگرافی قلب یا اکوکاردیوگرافی در حال استراحت را انجام می دهد .
در صورت دوم : بیمار بر دوچرخه ثابت یا تردمیل سوار می شود و فعالیت می کند به طوری که ضربان قلب تان بالا باشد ، سپس پزشک اکوکاردیوگرافی ورزشی را بر بیمار انجام می دهد . برای راه رفتن بر روی یک تردمیل در حین اکوکاردیوگرافی استرس، بهتر است حتما کفشی مناسب پوشیده شود.
اکوکاردیوگرافی ورزشی را هم می توان در مطب پزشک انجام داد هم در بیمارستان .
- تپش قلب
- ریتم غیر طبیعی قلب
- درد سینه
- تنگی نفس
- سرگیجه
- سردرد
- غش کردن
- بروز عوارض قلبی
بروز عوارض قلبی : البته باید بگوییم که بروز عوارض قلبی در حین انجام این تست بسیار نادر است . ولی به ندرت ممکن است بیمار دچار درد سینه یا تپش قلب شدید بشود که نیاز به مداخله درمانی داشته باشد، که در این صورت پزشک انجام دهنده تست یا اقدامات درمانی لازم را انجام می دهد .
سونوگرافی داخل عروقی
یک نمونه دیگر از تست اکوکاردیوگرافی هم هست به نام سونوگرافی داخل عروقی که پزشک مبدل را از طریق کاتتری واقع در کشاله ران در داخل عروق خونی قلب به پیش می برد. این کار اطلاعات جزئی تری در مورد تصلب شرایین (انسداد) داخل عروق خونی فراهم می کند. در روش سونوگرافی داخل عروقی شما باید گان بپوشید و روی تخت مخصوص دراز بکشید. یک پرستار الکترودهای EKG را به سینه شما متصل می کند. آن ها از ورید بازویی شما رگ گیری کرده و به منظور آرامش داشتن شما، یک آرامبخش خفیف تزریق خواهند کرد.
پزشک از دارویی برای بی حسی کشاله ران استفاده می کند. آن ها با ایجاد برش کوچکی، غلاف (شیت) پلاستیکی راهنما (یک لوله کوتاه) را قرار داده و از طریق آن یک کاتتر (یک لوله باریک و بلند) را در عروق قلبی شما پیش می برند. کاتتر دارای سیمی است که در داخل آن یک سونوگرافی قرار دارد و تصاویری از شریان شما می گیرد. این تست حدود یک ساعت طول می کشد . پس از برداشتن شیت و کاتتر توسط پزشک، یک پرستار برای جلوگیری از خونریزی ، باند محکمی روی کشاله ران قرار می دهد. شما باید ۳ تا ۶ ساعت صاف دراز بکشید. ممکن است مجبور شوید یک شب در بیمارستان بمانید. پزشک قبل از آزمایش در مورد نحوه مصرف داروهای و آنچه باید میل کنید، با شما صحبت خواهد کرد.
دلایل انجام اکوکاردیوگرافی قلب آزمایش اکوکاردیوگرافی قلب برای اهداف مختلفی انجام می شود اما به طور کلی می توان گفت که بیشتر برای موارد زیر انجام می شود :
- ارزیابی کلی از عملکرد قلب
- بررسی وجود لخته های خون در محفظه های قلب
- تعیین وجود بسیاری از انواع بیماری های قلبی مانند بیماری های مربوط به دریچه، بیماری میوکارد، بیماری پریکارد
- بررسی بیماری اندوکاردیت عفونی
- بررسی توده های قلبی
- بررسی بیماری های قلبی مادرزادی
- بررسی پیشرفت بیماری مربوط به دریچه در طول زمان
- ارزیابی اثربخشی درمان های پزشکی یا جراحی که بر روی قلب
ضرورت مراجعه در اکوکاردیوگرافی
در برخی موارد فرد بیمار علائم و نشانه هایی دارد که مراجعه به پزشک برای اکوکاردیوگرافی را ضروری می سازد .
برخی از این نشانه ها موارد زیر است :
- هنگامی که فرد دچار درد قفسه سینه غیرقابل توجیه است.
- هنگامی که فرد دارای صداهایی غیرطبیعی قلبی است .
- وقتی که فرد دچار یک نقص مادرزادی قلبی می باشید .
- زمانی که بیمار دچار حمله قلبی شده است .
- هنگامی که دچار تب روماتیسمی هستید .
آناتومی قلب انسان
قلب همه انسان ها از چهار حفره اصلی تشکیل شده است :
- دهلیزها که دو حفره فوقانی هستند و خون را دریافت می کنند .
- بطن ها که دو حفره پایینی هستند و خون را تخلیه می کنند .
دهلیزهای چپ و راست و بطن چپ و راست به وسیله دیواره بافتی به نام سپتوم از هم جدا می شوند و دریچه ها دهلیز ها را از بطن ها جدا می کنند .
دیواره های قلب از چهار لایه بافت تشکیل شده اند:
- میوکارد: میوکارد بافت عضلانی قلب می باشد .
- آندوکاردیوم: بافت آندوکاردیوم در داخل قلب قرار دارد و از دریچه ها و محفظه ها محافظت می کند.
- پریکاردیوم: پریکاردیوم یک پوشش محافظ نازک است که سایر قسمت ها را پوشش داده است.
- اپی کاردیوم: لایه اپی کاردیوم نوعی لایه محافظ است که بیشتر از بافت پیوندی تشکیل شده و داخلی ترین لایه پریکارد را تشکیل می دهد.
سرعت انقباض قلب به عوامل بسیار زیادی بستگی دارد، از جمله این عوامل موارد زیر می باشد :
- فعالیت و ورزش
- عوامل احساسی و عاطفی
- برخی از شرایط سلامتی
- تب
- برخی از داروها
- کمبود آب بدن
در حالت استراحت، قلب ممکن است هر دقیقه حدود ۶۰ بار بتپد. اما در حالت کلی این تعداد می تواند به ۱۰۰ تپش در دقیقه (bpm) یا بیشتر هم برسد.
پیشگیری از لخته شدن خون
قلب یکی از عضو هایی از بدن انسان است که به ندرت دچار لخته خونی می‌شود، اما شانس وقوع آن همچنان وجود دارد. لخته خونی در قلب، منجر به ایجاد حس درد یا سنگینی روی قفسه سینه می‌شود .لخته خونی در قلب، منجر به ایجاد حمله قلبی می‌شود. همچنین سبک‌سری و تنگی نفس، از دیگر علایم بالقوه این بیماری محسوب می‌شوند.
اگر خون فردی لخته شود ، می توان با داروهای رقیق کننده خون مشکل را برطرف کرد . اما همیشه پیشگیری بهتر از درمان است . در نظر داشته باشید که اگر لخته های خونی را به موقع تشخیص ندهید ، عوارض بسیار جدی و حتی کشنده در بر دارد . پس برای جلوگیری از لخته شدن خون ، لازم است اقداماتی را انجام دهید .
سعی کنید عوامل خطرساز را کنترل کنید تا بتوانید احتمال ایجاد لخته‌های خونی را تا حد بسیار زیادی کاهش دهید.
لخته خونی که در سیاهرگ ایجاد بشود، با اسم لخته سیاهرگی نام‌گذاری می‌شود . لخته سیاهرگی کم کم و در گذر زمان پدید می آید ، ولی همچنان خطر شدیدی برای زندگی افراد ندارد . جدی ترین نوع از لخته سیاهرگی، با اسم ترومبوز وریدی عمیق شناخته می‌شود.
اقدامات زیر را در نظر داشته باشید:
- اگر چاق هستید حتما وزن خود را کاهش دهید.
- سیگار کشیدن و مصرف هر گونه دخانیات را به طور جدی متوقف کنید.
- پزشک خود را در مورد هرگونه سابقه خانوادگی و ارثی لخته شدن خون مطلع نمایید.
- مهم است که تحت درمان قرار بگیرید .
- دستورات پزشک خود جهت کاهش عوامل خطرساز را دنبال نمایید.
- استفاده از یک رژیم ضد التهابی سرشار از غذاهای دارای امگا ۳، میوه ها و سبزیجات، و غذاهای غنی از ویتامین E نیز می تواند برای سلامتی شما و جلوگیری از لخته شدن خون مفید باشد.
- فعالیت و تحرک بدنی داشته باشید زیرا عدم تحرک یکی از عوامل اصلی است که می تواند منجر به تشکیل لخته خصوصا در پاها بشود.
- اگر مدت طولانی پشت میز می نشینید یا زیاد سفر می‌کنید، سعی کنید به طور مرتب از جای خود بلند شده و راه بروید.
- سعی کنید از سایر شرایطی که ممکن است خطر لخته شدن خون را افزایش دهند آگاه باشید .
انواع لخته های خونی
لخته های خونی در بدن افراد بسیار گوناگون است و فقط مختص یک عضو خاص نیست .
لخته های خونی ممکن است در عضو های دیگر هم پدید بی آید ، که در ادامه به این موارد می پردازیم :
- ترومبوز وریدی عمیق
- لخته خونی در دست یا پا
- لخته خونی در قلب، یا حمله قلبی
- لخته خونی در شکم
- لخته خونی در مغز، یا سکته مغزی
- لخته خونی در ریه‌ها، یا آمبولی ریوی
کلام آخر
از شما عزیزان سپاسگزاریم که مارا تا پایان این مقاله همراهی کردید. ما سعی بر این داشتیم که شما را با اکوکاردیوگرافی و اقدامات قبل از اکوکاردیوگرافی آشنا کنیم و اطلاعاتی در این باره به شما عزیزان ارائه دهیم . امیدواریم این مطالب برای شما مفید واقع شده باشد . همچنین می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره های داخل سایت تماس حاصل فرمایید .
