امروزه برای باز کردن رگ های قلب و جلوگیری از سکته قلبی روش های درمان بسیاری به وجود آمده است یکی از این روش ها آنژیوپلاستی است برای مطلع شدن از مراقبت های بعد از آنژیوپلاستی تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
آیا آنژیوپلاستی قلب درد دارد؟
هر گونه درد بعد از آنژیوپلاستی که با فعالیت تشدید می شود، همچنین دردی که با تعریق سرد همراه است، باید بسیار جدی گرفته شود و بیمار سریعا به مراکز درمانی مراجعه کند. به دلیل این که با وجود مصرف دارو، ممکن است مجددا لخته به وجود بیاید. همچنین علاوه بر ایجاد لخته، عوارض دیگری نیز ممکن است در اثر استنت گذاری ایجاد شود که خود را به صورت تنگی نفس و یا درد نشان دهد. در حالت کلی تا ۶ ماه اول پس از آنژیوپلاستی مراقب هر گونه درد و یا تعریق سرد باشید و در صورت مشاهده به پزشک مراجعه کنید.
انجمن غذا و دارو آمریکا، قرص پراشوگرل را برای کاهش ریسک لخته خون در بیماران آنژیوپلاستی تایید کرد. این دارو می تواند ریسک حمله قلبی یا سکته را در طول آنژیوپلاستی کاهش دهد. پراشوگرل در بسته بندی سیاه رنگ هشداری، نشان دهنده آن است که دارو می تواند خونریزی های جدی و مرگ آور به بار بیاورد که نباید در بیماران با سابقه سکته و حمله ایسکمی گذرا یا خونریزی غیر قابل کنترل استفاده بشود.
برای چند هفته بعد از آنژیوپلاستی بیماران ممکن است کبودی کوچک و نسبتا بی درد یا توده در محل جاگذاری غلاف ها داشته باشند. اگر احساس درد یا حساسیت پیشرفت کند، پزشک باید سریعا در جریان قرار بگیرد. این ممکن است نشانه ای از عفونت یا خونریزی در محل باشد؛ به دلیل این که عروق به طور مناسب بسته نشده اند. با بروز موارد زیر باید به فورا به پزشک مراجعه کنید:
- سرد شدن
- تب
- درد
- بی رنگی در پا
- لرزش
عوارض آنژیوپلاستی چیست؟
هرچند آنژیوپلاستی نسبتا بی خطر است، عوارض آنژیوپلاستی شامل:
- عوارض حساسیتی نسبت به رنگ با پایه ید
- آریتمی
- خونریزی در محل ورود حمله قلبی
- سکته
- عفونت در محل ورود
- نارسایی کلیه
- پارگی شریان
واکنش های حساسیتی به رنگ با پایه ید، مانند کهیر و شوک آنافیلاکسی ممکن است اتفاق بیفتد که می تواند شامل جوش، ریوی، انسداد عروقی، شوک و مشکلات تنفسی باشد.
شوک انافیلاکسی تهدید کننده حیات است و به رسیدگی سریع متخصص قلب و عروق نیاز دارد. بیماران با دیابت یا سابقه بیماری های کلیه نیز رنگ با پایه ید را تحمل نمی کنند و در معرض آسیب یا نارسایی کلیه هستند.
به ندرت بالون باد شده آنژیوپلاستی می تواند دیواره رگ را پاره کند که اگر چنین چیزی رخ دهد، عمل جراحی باید به صورت اورژانسی انجام می شود.
ریسک مرگ در طول آنژیوگرافی به فاکتورهایی از جمله: محل انسداد در شریان کرونری، میزان سختی انسداد، سابقه حملات قلبی بیمار و میزان کارکرد مناسب قلب بستگی دارد.
اقدامات قبل از آنژیوپلاستی
قبل از استنت گذاری قلبی، ابتدا متخصص قلب و عروق سابقه ی پزشکی را مرور کرده و یک معاینه بالینی انجام می دهد. قبل از آنژیوپلاستی یا استنت گذاری قلبی، یک آزمایش تصویربرداری به نام آنژیوگرافی کرونری گرفته می شود تا مشخص شود که آیا گرفتگی های شما با استنت گذاری قلبی قابل درمان است یا خیر. آنژیوگرام کرونری به پزشکان کمک می کند تا مشخص کند آیا شریان هایی که به قلب شما می روند تنگ یا مسدود شده اند یا نه.
ماده حاجب از طریق کاتر که از طریق یک شریان در کشاله ی ران، بازو یا مچ به شریان های قلب شما فرستاده می شود، و ماده حاجب به شریان هایی که به قلب شما می روند، تزریق می شود. به محض اینکه ماده ی حاجب شریان های شما را پر کرد، آنها در اشعه x و فیلم قابل مشاهده خواهند بود.
به همین علت پزشک شما می تواند ببیند چه قسمتی از شریان شما مسدود شده است. اگر پزشک شما در آنژیوگرام کرونری شما انسدادی پیدا کند، ممکن است تصمیم بگیرد که بلافاصله بعد از آنژیوگرام زمانی که هنوز در قلب شما کاتتر گذاری شده است، آنژیوپلاستی و استنت گذاری قلبی را انجام دهد. ابتدا پزشک دستورهای برای آشامیدن و خوردن غذا قبل از آنژیوپلاستی برای شما تجویز خواهد کرد برای مثال شما باید ۶ تا ۸ ساعت قبل از خوردن و نوشیدن را متوقف کنید اگر قبل از انجام عمل در بیمارستان بستری بوده آماده سازی برای انجام عمل متفاوت برای انجام عمل متفاوت خواهد بود.
استنت گذاری قلبی از قبل برنامه ریزی شده باشد یا به صورت اورژانسی انجام شود، ابتدا شما آزمایش های روتین خواهید داشت که شامل: عکس از قفسه سینه، الکتروکاردیوگرام و آزمایش خون است.
قبل از سی تی آنژیو یا استنت گذاری قلبی چه اقداماتی باید انجام دهید؟
دستورالعمل های پزشک خود درباره ی تنظیم کردن داروهای متداول خود قبل از استنت گذاری قلبی را دنبال کنید. پزشک شما ممکن است به شما دستور قطع داروهای مشخصی را قبل از آنژیوپلاستی بدهد مثل داروهای ضد دیابت.
همه ی داروهایی که استفاده می کنید را برای آوردن به بیمارستان جمع آوری کنید و با خود همراه بیاورید.
داروهای تجویز شده را تنها با کمی جرعه آب مصرف کنید.
استنت گذاری قلبی اصولا نیاز به بستری یک شب کامل در بیمارستان دارد و روز بعد می توانید تا خانه رانندگی کنید.
مراقبت های بعد از آنژیوپلاستی
بعد از مراجعه به خانه فعاليت هاي روزمره خود را شروع کنید. مي توانيد بعد از يك هفته سركار برويد. از بلند كردن اجسام سنگين و كارهاي طاقت فرسا اجتناب کنید. در صورت بروز هرگونه درد ناگهانی در قفسه سینه و درد پا و سردرد و سرگیجه و علائم ناخواسته دیگر سریعا به پزشک معالج مراجعه کنید. حتما داروها را طبق دستور پزشک مصرف کنید، چون عدم مصرف آن باعث بروز عوارض غیرقابل جبران خواهد شد. از استعمال سیگار به شدت بپرهیزید. دخانيات مقدار اكسيژن در خون را كاهش داده و به ديواره عروق آسيب مي رساند، قطع سيگار از پيشرفت و بروز بيماري قلبي جلوگيري مي كند.
غذاي سالم و مناسب مصرف كنيد. كلسترول و چربي دلیل اصلي ايجاد ذرات چربي و چسبيدن به عروق است كمتر از كلسترول استفاده كنيد كه سطح آن در خون كاهش يابد و با كم كردن مصرف چربي هاي اشباع شده ای که در گوشت هاي پرچرب، مواد لبني پرچرب، كره، غذاهاي سرخ شده و شيريني جات يافت مي شود. به جاي اين چربي ها از روغن زيتون و روغن آفتابگردان و روغن لوبيا استفاده كنيد. استفاده از غذاهاي مناسب مثل نان ، حبوبات، برنج، سبزيجات، ميوه ها و خشكبار و مقدار متوسطي از گوشت قرمز،گوشت ماهي و مرغ و محصولات لبني كم چرب استفاده كنيد. از نظر فيزيكي و بدني فعال باشيد. بدن بايد حركت داشته باشد، فعاليت بدنی برای قلب مفيد است. فشار خون و وزن خود را كنترل كنيد. قدم زدن و پياده روی یکی از آسان ترين روش های فعاليت است.
يک برنامه صحيح توان بخشی قلبی مي تواند در بيشتر موارد از بروز بيماری قلبی جلوگیری كند. سازمان بهداشت جهاني پيشنهاد مي كند تمامي بيمارانی كه به نوعي حملة قلبي، جراحي قلب، آنژيوگرافي و يا هر بيماری ديگر قلب و عروق داشته اند به صورت منظم به مراكز توان بخشي قلبی مراجعه کنید. بلافاصله بعد از عمل آنژیوپلاستی قلب، شما باید در بخش مراقبت های ویژه ی بیمارستان بستری شوید، جایی که پرستار ریتم قلبی شما و فشار خونتان را ثبت و ضبط میکند. در این موقع، لوله ی ورودی غلاف کاتتر ممکن است برداشته شود و تا زمانی که خون ریزی متوقف شود در محل سوراخ آن فشار وارد می کنند.
محل ورود کاتتر ممکن است کبود شود و سوزش داشته باشد. اگر غلاف به بازو یا مچ دستتان وارد شده باشد، بعد از خارج کردن آن، محل سوراخش را پانسمان میکنند. اگر غلاف از کشاله ی رانتان وارد شده باشد، ممکن است نیاز باشد برای چند ساعت در بستر بمانید و پایتان را صاف نگه دارید. در بعضی موارد، پزشک شما ممکن است از دستگاهی استفاده کند که سوراخ کوچک درون شریان شما را ببندد، این کار ممکن است به شما اجازه دهد تا سریع تر به اطراف حرکت کنید. قسمتی از بدن شما که کاتتر از آن جا وارد شده است به دقت مشاهده میشود تا هرگونه تغییر رنگ، دما یا احساس در آن جا مشخص شود.
در ابتدا، به دلیل آرام بخش ها احساس سستی دارید. پزشکتان به شما اطلاع می دهد که چه زمانی اجازه دارید بیرون بروید و در راه بروید. معمولا ۲ تا ۶ ساعت بعد از عمل می توانید راه بروید.
علائمی از آنژیوپلاستی قلب که باید به آن ها توجه کرد؟
اگر محلی که کاتتر از آن وارد شده است شروع به خونریزی کرد، شما باید بخوابید، روی آن ناحیه فشار وارد کنید، و با پزشک خود تماس بگیرید. همچنین هر گونه تغییر رنگ، درد یا احساس گرمی در ناحیه ای که کاتتر از آن وارد شده است را باید به پزشک خود اطلاع دهید. اگر دچار درد در قفسه سینه شُدید یا ناراحتی شَدید یا تکرار شونده در قفسه ی سینه ی خود احساس کردید فورا با پزشک خود تماس بگیرید. این علائم ممکن است نشان دهنده این باشند که شریان شما دچار تنگی شده است.
بازگشت به فعالیت های روزانه بعد از آنژیوپلاستی قلب امکان پذیر است؟
بیشتر افراد بعد از حدود یک هفته می توانند به کار و فعالیت های قبلی خود بازگردند. افرادی که کارهای جسمانی انجام می دهند باید بیشتر صبر کنند. قبل از انجام هر کار جسمی با پزشک خود مشورت کنید. مانند تمام کارهای پزشکی، عمل استنت گذاری خطراتی دارد.
برای کسی که آنژیوپلاستی قلب یا استنت گذاری انجام داده است، مشکل است که خیلی زود به زندگی طبیعی خود بازگردد. داشتن دوستان و خانواده ای که میتوانند به افراد کمک کنند، بهبود را راحت تر میکند. یک دست کمک کننده، یک شنونده ی دلسوز، یا حتی یک جمع کوچک میتواند یک فرد را تشویق کند و او را با وجود نوسانات به زندگی طبیعی بازگرداند.
چه روش‌هایی در آنژیوپلاستی مورد استفاده قرارمی گیرند؟
روش‌های مختلفی برای آنژیوپلاستی وجود دارد که پزشک میتواند از بین آنها یکی را انتخاب کند. ابن روش ها شامل:
بالون زدن :
یک کاتتر به همراه یک نوک بالون کوچک به داخل رگ تنگ شده فرستاده میشود. بعد از این که بالون در جای خود قرارگرفت آن را باد کرده و از این طریق پلاک ها و چربی های داخل رگ را هل می دهد و باعث بازشدن و تقویت جریان خون به قلب میشود.
استنت:
استنت لوله ای کوچک است که برای حمایت از قسمت داخلی عروق کرونر عمل می کند. کاتتر بالون روی یک سیم راهنما قرارمی گیرد و استنت را داخل عروق کرونر تنگ شده قرارمی دهد. بعد از آن که استنت در سر جای خود قرارگرفت، بالون باد می شود و استنت اندازه عروق را بزرگ کرده و آن را باز نگه می دارد.
بعد از گذشت چند هفته، رگ های مسدود شده اطراف استنت بهبود پیدا می کنند. در بیشتر موارد استنت گذاری در طی آنژیوپلاستی انجام می شود تا به باز شدن عروق کرونر کمک کند. معمولا استنت از فلز بوده و دائمی است. همچنین می‌توان استنت را از نوعی ماده ساخت که بدن در طول زمان آن را جذب کند.
رژیم غذایی، فعالیت و دوره نقاهت بعد از انجام آنژیوپلاستی
آنژیوپلاستی روشی است که از آن برای باز کردن رگ های گرفته شده استفاده می شود. در آنژیوپلاستی به طور موقت یک بالون کوچک پر از باد وارد رگ های مسدود شده، استفاده می شود تا به از این طریق باعث بازکردن آن ها شود. معمولا دوره بهبودی پس از آنژیوپلاستی و استنت گذاری کوتاه است. اصولا ۱۲ الی ۲۴ ساعت پس از آن که کاتتر برداشته شد، فرد از بیمارستان مرخص می شود. بسیاری از بیماران می توانند درعرض چند روز تا یک هفته بعد از آنژیوپلاستی به سر کار خود باز گردند.
مراقبت بعد از قرار گرفتن کاتتر
- شاید لازم باشد که صبح روز بعد از آنژیوپلاستی پانمسان خود را باز کنید. آسان ترین راه برای این کار زمانی است که دوش می گیرید. برای این کار پانسمان را بگیرید، آن را مرطوب کرده و بازش کنید.
- بعد از این که پانسمان را باز کردید آن قسمت را با چسب زخم بپوشید. طبیعی است که آن قسمت ورود کاتتر برای چند روز سیاه و کبود شود. همچنین ممکن است آن قسمت از بدن کمی متورم و صورتی رنگ شود و ممکن است برآمدگی کوچکی در آن قسمت به وجود بیاید.
- حداقل روزی یک بار محل ورود کاتتر را با آب و صابون بشویید. دستانتان و یا یک حوله را با آب و صابون خیس کرده و با آن به آرامی این قسمت از بدن را بشویید. توجه کنید که محل ورود کاتتر را نسایید.
- بجز هنگام حمام کردن، آن قسمت را تمیز و خشک نگه دارید.
- از مالیدن کرم، لوسیون و یا سایر پمادها بر روی زخم خودداری کنید.
- تا یک هفته بعد از آنژیوپلاستی از حمام کردن، رفتن به سونا و جکوزی و همچنین شنا کردن در استخر یا دریاچه اجتناب کنید.
کلام آخر
با سپاس از شما همراهان گرامی که ما را در انتهای مقاله همراه کرد امیدواریم مطالب ارائه شده و شما مفید بوده باشد در صورت داشتن هرگونه نظر یا پیشنهاد می توانیم آن را به اشتراک بگذارید. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد آنژیوگرافی به مقاله آنژیوگرافی چیست؟ به سایت مربوطه مراجعه کنید.
