ما در این مقاله می خواهیم شما را با تاثیر ورزش در سلامت قلب و عروق آشنا کنیم. اندام قلب خیلی مهم و حساس است که کارهای مهم و حیاتی را انجام می دهد. سلامت قلب، زندگی انسان ها را دوام بخشیده و او را در انجام کار های روز مره قدرتمند و خوشحال می کند. زندگی های ماشینی امروزه، آلودگی هوا، کم تحرکی و تغذیه نا درست، خطر های بسیاری برای قلب دارند و قربانیان زیادی گرفته اند. ورزش، قلب را مثل دیگر اعضای بدن نیرومند می کندو به همین علت است که تاثیر ورزش در سلامت قلب و عروق بسیار اهمیت دارد.
تاثیرات ورزش در سلامت قلب و عروق
فواید ورزش کردن و فعالیت های تربیت بدنی باعث تقویت عضله قلب می شود. امروزه فعالیت های تاثیرات ورزش در سلامت قلب و عروق ورزشی به عنوان اقدامی جهت پیشگیری از بروز سکته های قلبی محسوب می شوند.
- در اثر ورزش عروق خونی گشاد شده و سبب تسریع جریان خون می گردد.
- میزان هموگلویین خون بیشتر شده و نتیجه کار انتقاد اکسیژن به قسمت های مختلف بدن بهتر انجام می شود.
- ورزش کردن می تواند میزان چربی خون را به حد مساوی برساند، به همین دلیل بجای خوردن دارو بهتر است ورزش کنید.
- ورزش منظم راهی است مناسب جهت پیشگیری از بروز بیماری فشار خون
- میزان کلسترول خون در اثر تمرین های ورزشی به اندازه مطلوبی می رسد، مخصوصا اگر با رژیم غذایی همراه باشد.
- برای بیماران دیابتی، ورزش بسیار مفید است و قند خون را تا حد مطمئن پایین می آورد.
- با تقویت عضله قلب تعداد ضربان قلب در دقیقه کاهش یابد و قلب با نیروی زیادی خون را ارسال می کند.
- با گرفتگی عضلات پا در حین ورزش خون راحت تر به قلب برمی گردد و از بروز بیماری واریس در پا ها جلو گیری می نماید.
- اشخاصی که ورزش می کنند درصد زیاد تری از دستگاه تنفس خود را یک کاری می گیرند.
- زیاد شدن اندازه تنفسی در طول روز و شب، موجب دریافت اکسیژن زیاد و رساندن آن به اندام های بدن می شود.
- فردی که قابلیت گرفتن و مصرف اکسیژن را در حد بالا داشته باشد، زود خسته نمی شود و کارایی زیاد تری خواهد داشت.
- بیشتر شدن اندازه حجم تنفسی در افرادی که ورزش می کنند موجب کمتر شدن تعداد تنفس آن ها در دقیقه شده و بر میزان اکسیژن گیری هر بار تنفس می افزاید.
فیزیولوژی قلب ورزشی
بزرگی و گشادی قلب از مشخصات برجسته ورزشکاران سخت کوش است، توانایی پمپ کردن قلب، را بالا برده و رها شدن اکسیژن در بافت ها را چه زمان استراحت کردن و چه در زمان فعالیت زیاد می شود، که همه این ها به دلیل بالا رفتن حجم ضربه ای قلب می باشد. زیاد شدن در زمان پر شدن یعنی هنگام انبساط قلب ایجاد می شود. کل مقدار هموگلوبین و حجم خون ورزشکاری پر تلاش هم زیاد می شوند. انتقاد اکسیژن به بافت ها ساده تر انجام گیرد. تعداد ضربان قلب چه در حال استراحت و چه در ورزش های سبک در ورزشکاران پر کار به طور دقیقی کم است. اگر چه زیاد شدن در حجم بطنی باعث زیاد ی کار ضربه ای بطن چپ می شود، اما کم بودن تعداد ضربان قلب باعث به هدر نرفتن اکسیژن شده و مصرف اکسیژن توسط عضله قلب کمتر می باشد و این موضوع کاملا به نفع قلب می باشد. اگر در ورزش سخت در زندگی فر ادامه پیدا نکند، بزرگی قلب و کم بودن ضربان قلب که از مشخصات این افراد است بتدریج از بین می رود. یک فرد که ورزشکار نباشد، برون قلب خود را در موقع فعالیت در درجه اول با زیاد شدن تعداد ضربان قلب بالا می برد؛ اما فرد ورزشکار بر کار این عمل را با بالا بردن حجم ضربه ای انجام می دهد. فشار های داخل قلبی را اگر در افراد ورزشکاران پر کار اندازه گیری کنیم طبیعی است. هم چنین فشار داخل حفره های قلب و ریه و عروق محیطی به طور طبیعی به فعالیت جواب می دهند.
تغییرات فیزیولوژی سالمندان
مهم ترین تغییرات فیزیولوژی سالمندان مثل:
- کمتر شدن قدرت عضلانی
- کمتر شدن در قطر عضله
- کم شدن حداقل ضربان قلب
- کم شدن اندازه قلب (مخصوصا بطن چپ)
- کم شدن قدرت عضله قلب
- کم شدن حداقل حجم ضربه ای
- کم شدن برون ده قلبی
- کم شدن انعطاف پذیری و زیاد شدن افزایش درصد چربی
- زیاد شدن فشار خون
فواید تست ورزش بر قلب و عروق زیاد در سالمندان قابل توجه است. امروزه بیش از پیش آشکار شده است که افراد مسن می توانند با تمرینات ورزشی سازگاری حاصل کرده و ظرفیت کار بدنی خود را توسعه یا بهبود بخشند و در بعضی موارد از این لحاظ با جوانان قابل مقایسه هستند.
یوگا برای مبتدیان
در واقع به نظر می رسد افراد سالمند می توانند از لحاظ اصول برنامه های بدنسازی را مشابه با آنچه برای جوانان طراحی شده است دنبال کرده و با آن سازگاری حاصل کنند. شواهد زیادی بر زیان بار بودن فعالیت های بدنی بدون توجه به سن و جنسیت افراد از جنبه فیزیولژی در رابطه با افراد طبیعی و سالم در دست نیست. هر فرد که به روش می پردازد( پیر یا جوان) باید مراحل آغازین برنامه بدن سازی کار را به آرامی و راحتی شروع کرده و با حرکات کشش بدن را به تدریج گرم کند. انجام این کار برای جلوگیری از کشیدگی احتمالی عضلات و خشکی مفاصل است.
هوشیاری در برابر غذا هایی که می خورید
غذا های خیلی چرب مخصوصا اشباع شده و حاوی کلسترول مانند تکه های خیلی چرب گوشت، محصولات لبنی پر چربی، کره و اغلب غذا های پخته شده تجاری را با غذای کم کلسترول و کم چرب عوض کنید. غذا های کم چربی شامل ماهی، مرغ بدون پوست، تکه های گوشت لخت؛ میوه، سبزی، نان، حبوبات خشک، شیر کم چربی، و ماست کم چربی، می باشند. گوشت های لخت، مرغ خانگی و ماهی بیشتر از گوشت گاو چرب و بره بخورید. شیر و پنیر با چربی 1% با سر شیر گرفته و دیگر محصولات لبنی کم چربی استفاده کنید. از چربی کمتر و روغن کمتر در پخت استفاده کنید.
وقتی شما از چربی استفاده می کند، سعی کنید روغن های گیاهی با مارگارین بجای چربی با کره استفاده کنید. بیشتر از 3 زرده تخم مرغ در هفته نخورید، کلا چربی را مخصوصا اشباع شده و همچنین کلسترول را کمتر کند این روند کالری ها را نیز کمتر می کند و کمک می کند تا کلسترول خونشان را مثل فشار خون پایین بیاورند. با کمترین مقدار نمک در رژیم غذایی فشار خون پایین می آید. سعی کنید از گیاهان، مزه ها، آبلیمو و سرکه به جای نمک برای طعم اضافی غذا استفاده کنید. غذا های با نمک یا سدیم زیاد مانند سوسیس های بسته بندی شده و کنسرو شده، خیلی از انواع پنیر ها، سوسیس، خیار شور یا ترشی و چیپس و سبزی ها کنسرو می باشند.
چه کسانی ممکن دچار بیماری های قلبی باشند
- وقتی که دکتر متخصص به شخص می گوید که ناراحتی قلبی یا سوفل قلبی دارد.
- شخص حمله قلبی داشته باشد.
- کسی در فامیل ناراحتی یا حمله قلبی پیش از 55 سالگی داشته باشد.
- شخص معمولا در سمت چپ یا وسط سینه، گردن، شانه یا بازو در زمان ورزش یا درست بعد از ورزش احساس درد یا فشار دارد.
- شخص معمولا احساس غش یا سرگیجه دارد.
- شخص احساس تنگی نفس بعد از یک کار مشخص دارد.
- فشار خون بالا دارد ولی تحت کنترل نیست یا این که نمی داند که فشار خونش بالا است و درجه آن چند است.
- سن شخص بالای 60 سال است و عادت به ورزش ندارد.
- شخص در یک وضعیت درمانی است مثل این که انسولین مصرف می کند.
کسانی که دچار بیماری های قلبی و عروقی شده اند می توانند به بهترین دکتر قلب مراجعه کنید. خوشبختانه در کشور ایران بهترین دکتر قلب به تعداد زیاد وجود دارد. افراد بیمار می توانند به بهترین متخصص قلب مراجعه کنند. آن ها می توانند وقت اکو قلب بگیرند و ببینند قلبشان چه مشکلی دارد تا با کمک پزشک سلامتی خود را به دست آورند.
ورزش و ذخیره قلبی
ذخیره قلبی عبارت اند از نیروی مصرف نشده قلب در حال استراحت، برای رساندن اکسیژن به بافت های بدن. مکان های ذخیره قلبی شامل تغییرات در تعداد ضربان قلب، حجم انقباضی و انبساطی، حجم ضربه ای، جذب اکسیژن توسط بافت های بدن می باشد در یک انسان بالغ جوان ورزشکار در خلال ورزش سنگین، برون ده قلب ممکن است از حالت عادی که 6 لیتر در دقیقه است، به 25 لیتر در دقیقه یا زیاد برسد، مصرف اکسیژن، از 250 میلی لیتر در دقیقه به 1500 میلی لیتر در هر دقیقه زیاد می شود، زیاد بودن نیاز بدن به اکسیژن به منظور برآورده کردن نیاز های سوخت و ساز در خلال ورزش با افزایش چشمگیری برون ده قلب ( حجم ضربه ای ضرب در ضربان قلب) و یا جذب زیاد اکسیژن توسط بافت ها از مویرگ ها برآورده می شود. در یک انسان بالغ ورزشکار در حال استراحت، خون شریانی حاوی 18 میلی لیتر اکسیژن در هر دسی لیتر خون و خون وریدی حاوی 14 میلی لیتر اکسیژن در هر دسی لیتر خون می باشد. به همین علت اختلاف اکسیژن شریانی و وریدی در حال استراحت در حدود 4 میلی لیتر اکسیژن در هر دسی لیتر خون می باشد. در خلال ورزش، زیاد شدن در برون ده قلب حتی اگر به حداکثر مقدار ممکن هم برسد به آن اندازه کافی نیست که بتواند احتیاجات متابولیک بدن را برآورده نماید و مکانیز می که در اینجا به کمک بدن می آید جذب بیشتر اکسیژن توسط بافت ها از مویرگ ها در خلال ورزش است که آن قدر اکسیژن را جذب می کند که اکسیژن وریدی به طور چشمگیری کاهش یافته و اختلاف اکسیژن شریانی و وریدی در حال ورزش به 14 میلی لیتر اکسیژن در هر دسی لیتر خون می رسد.
ورزش های مخصوص قلب
تمرین های تنفسی، از انواع ورزش های است که هوای زیادی را به ریه های وارد کرده و بهترین تمرین برای تقویت قلب خواهد بود. پیاده روی تند، پرس در جا، شنا، دوچرخه سواری، طناب بازی، و قایقرانی از جمله ورزش های مخصوص برای تقویت قلب است.
قلب سالم و متناسب، خوب کار کرده می تواند خون را به آرامی در بدن به جریان آورد، چرا که این قلب قوی و توانمند است، اما قلب ضعیف که نارسا و مریض است، عمل به جریان انداختن را ضعیف انجام داده و یواش یواش تنبل می شود. بهترین دارو برای تقویت قلب و کاهش این نارسای ها انجام تمرین های ورزشی مناسب است.
سیستم الکتریکی قلب
عضلات قلب برای تلمبه کردن خون در همه جای بدن، باید کاملا هماهنگ باشند تا خون را در جهت مناسب، در وقت مناسب، با فشار مناسب در بدن پمپاژ کنند. امواج الکتریکی باعث هماهنگی فعالیت بخش های مختلف قلب می شود.
سیگنال الکتریکی در گره سینوسی، دهلیزی یا ضربان ساز طبیعی قلب که در بالای دهلیزی، سمت راست واقع شده است، ایجاد می شود. این سیگنال، باعث می شود که دهلیز منقبض شده و خون را به بطن بفرستد.
پالس های الکتریکی به گروهی از سلول ها در پایین دهلیز سمت راست به نام گره دهلیزی، بطنی منتقل می شوند. این سلول ها مثل یک دروازه عمل می کنند، و سرعت سیگنال را کم می کنند بدین صورت دهلیز ها و بطن ها همان وقت باهم منقبض نمی شوند و تفاوت زمانی جزئی که به آن نیاز است ایجاد می شود.
از این جا، سیگنال ها درون بافت لیفی خاصی به نام الیاف پورکنژ در داخل دیواره های بطنی منتقل شده و پالس الکتریکی را به عضله قلب منتقل می کنند و به این شکل باعث می شوند بطن ها منقبض شوند.
چرخه قلب
چرخه قلب شامل دو مرحله است. دسته اول دیاستول است که در آن بطن ها پر از خون می شوند. با بسته شدن دریچه آئورت یا ریوی شروع می شود و با بسته شدن دریچه میترال یا سه قوس خاتمه می یابد. در طول دیاستول، رگ های خونی در آماده سازی برای انقباض بعدی بطن ها، خون را به قلب بر می گردانند. مرحله دوم سیستول است است که در آن بطن ها منقبض شده و خون را بیرون می کنند. با بستن دریچه میترال یا سه قلو شروع می شود و با بسته شدن دریچه آئورت یا ریه به پایان می رسد. فشار داخل بطن ها بیشتر از فشار داخل رگ های خونی مجاور می شود و در نتیجه خون را از بطن ها به عروق هدایت می کند.
حمله قلبی
حمله قلبی وقتی رخ می دهد که قسمتی از ماهیچه قلب خون کافی دریافت نمی کند. این می تواند به علت گرفتگی، پارگی در شریان اطراف قلب یا در صورتی که قلب به اکسیژن زیاد تری نسبت به مقدار موجود نیاز داشته باشد، رخ دهد.
علائم حمله قلبی شامل:
- درد یا ناراحتی در فک، گردن یا پشت
- درد یا ناراحتی در یک یا هر دو دست یا شانه
- تنگی نفس
- احساس سبکی سر
- درد یا ناراحتی در قفسه سینه
سه دلیل مهم سکته قلبی
- کلسترول خون بالا
- سیگار کشیدن
- فشار خون بالا
افرادی که دچار حمله قلبی شده اند می توانند با انجام کار های زیر احتمال ابتلا به مشکل های قلبی عروقی را کمتر کند.
- ترک سیگار
- رسیدن یا حفظ وزن متوسط
- پیروی از رژیم غذایی سالم برای قلب
- فعالیت بدنی منظم
تاثیر زیاد شدن سن بر سیستم قلبی عروقی
با بالا رفتن سن، قلب کمتر از قبل موثر عمل می کند. به عنوان مثال، در حین فعالیت بدنی نمی تواند به سرعت بتپد، اگر چه ضربان قلب در حالت استراحت ثابت می ماند. آریتمی ها همچنین می توانند با زیاد شدن سن به وجود بیاورند.
یکی دیگر از شرایط رایج زیاد شدن سن سفتی بیشتر در عروق بزرگ و سفت شدن ماهیچه قلب است. این سفتی می تواند باعث فشار خون بالا شود، خطر حملات قلبی، سکته مغزی و نارسایی قلبی را زیاد می کند. سفتی قلب همچنین می تواند باعث نارسایی احتقانی قلب شود.
سیستول
وقتی که دهلیز منقبض شده (سیستول دهلیزی) و خون را با فشار به بطن ها می فرستد، و بعد دهلیز شل شده، و بطن منقبض شده (سیستول بطنی) و خون از قلب پمپاژ می شود. زمانی که خون از طریق شریان ریوی به ریه ها فرستاده می شود، در مویرگ های کوچکی روی سطح آلوئول های ریه (کیسه های هوا) حرکت می کند. در این وقت اکسیژن به مویرگ ها وارد شده و دی اکسید کربن خون از مویرگ ها به داخل کیسه های هوا حرکت کرده، و سپس با بازدم از بدن خارج می شود.
ماهیچه های قلب نیاز به گرفتن اکسیژن و غذا از خون دارند. این ماهیچه ها توسط عروق کرونر روی سطح قلب تغذیه می شوند. در نقاطی که خون در نزدیکی سطح بدن جریان دارد، مثل مچ دست یا گردن، می توان نبض را احساس کرد، نبض در واقع جریان خونی است که توسط قلب در سراسر بدن پمپاژ می شود.
تاثیر ورزش بر روی سلامت قلب
- ورزش و فعالیت های بدنی سبب تقویت یافتن عضلات قلب می شود. امروزه فعالیت های ورزشی به عنوان یک امر مهم برای جلوگیری از بروز سکته های قلبی به شمار می آید.
- با ورزش کردن عروق خونی گشاد می شود و موجب خوب شدن جریان خون می شود. و انتقال اکسیژن به بخش های گوناگون بدن بهتر صورت می گیرد.
- ورزش مرتب و مناسب برای جلوگیری کردن از بروز بیماری فشار خون خیلی مناسب است.
- ورزش میزان چربی خون را به حد متعادل می رساند.
- ورزش کردن میزان کلسترول خون را به حد درستی می رساند، خصوصا اگر در کنار آن رژیم غذایی داشته باشیم.
- برای افرادی که بیماری دیابت مبتلا هستند ورزش بسیار سالم است. ورزش کردن قند خون را پایین می آورد. ورزش کردن با تقویت کردن عضله قلب تعداد ضربان قلب را در دقیقه کم می کند و قلب با نیروی بیشتری خون را ارسال می کند.
- با منقبض شدن عضلات پا در زمان ورزش کردن، خون راحت تر به قلب بر می گردد و از بروز بیماری واریس در پا ها جلوگیری می کند. افرادی که ورزش می کنند از دستگاه تنفس خود بیشتر استفاده می کنند.
- زیاد شدن حجم تنفسی در طول شبانه روز سبب دریافت کردن اکسیژن پیشتر و رساندن آن به اندام های بدن می شود. افرادی که توانایی دریافت و مصرف اکسیژن را در حد بالا داشته باشند زود خسته نمی شوند. این کار باعث می شود بدن کارایی بیشتری داشته باشد.
کلام آخر
از شما همراهان عزیز سپاس گذاریم که ما را تا پایان این مقاله همراهی کردید. ما در این مقاله سعی داشتیم شما را با ویژگی های تاثیر ورزش در سلامت قلب و عروق آشنا کنیم. امیدوارم که مطالب گفته شده برای شما عزیزان مفید واقع شده باشد. در صورت داشتن انتقاد یا پیشنهاد می توانید آن را با ما در میان بگذارید.
